زمینه و هدف: سندرم رودۀ تحریک‌پذیر اختلال عملکردی شایع دستگاه گوارش به‌همراه برخی اختلالات روان‌شناختی است. هدف این مطالعه تعیین اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر شدت علائم بیماری IBS، کیفیت زندگی و توجه معطوف به خود بیماران مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه‌ای نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل است. از بین بیماران مراجعه‌کننده به یکی از کلینیک‌های فوق‌تخصص گوارش شهر تهران، ۳۲ بیمار مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل جای گرفتند. گروه مداخله علاوه بر درمان دارویی، به‌صورت انفرادی طی ۸ جلسۀ هفتگی تحت درمان شناختی ـ رفتاری قرار گرفت و گروه کنترل فقط درمان دارویی دریافت کرد. بیماران پرسش‌نامه‌های شدت علائم سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS-SSS)، کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS-QOL-۳۴) و کانون توجه (FAQ) را در سه مرحلۀ قبل از مداخله، بلافاصله بعد از مداخله و سه ماه بعد از مداخله تکمیل کردند. داده‌ها با روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین شدت علائم، کیفیت زندگی و توجه معطوف به خود در گروه‌های درمان و کنترل رابطۀ معنی‌داری وجود دارد (۰/۰۵>P). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که درمان شناختی - رفتاری می‌تواند درمان مؤثری در بهبود و ارتقای سلامت جسمی ـ روانی بیماران مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر باشد. از این رو برای پیشگیری از این بیماری توجه به درمان روان‌شناختی و آموزش ضروری است.
