آقای ابوالفضل گودرزی، دکتر علیرضا الهی، دکتر حسین اکبری یزدی،
دوره ۸، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و اهداف: براساس گزارشات مرکز آمار ایران، در آینده نزدیک ایران پیرترین کشور دنیا خواهدشد. از موثرترین عواملی که بر سبک زندگی مردم موثراست و به سالمندی موفقیت‌آمیز کمک می‌کند، ارتقاء سطح فعالیت‌های جسمانی در بین سالمندان است. استفاده از تجارب کشورهای پیشرو می‌تواند به عنوان یکی از پیش زمینه‌های برنامه‌ریزی کلان جهت توسعه فعالیت جسمانی سالمندان محسوب شود. در این مطالعه سعی‌شد با بررسی موشکافانه اسناد راهبردی کشورهای موفق در این حوزه، نکات ارزشمندی که ممکن است در برنامهریزیهای آتی بخش سلامت و ورزش کشور برای مدیریت بحران سالمندی مفید باشند، به شیوه علمی استخراج و مفهوم‌سازی شود.
مواد و روش‌ها: برای این منظور، تعداد ۲۳ سند معتبر راهبردی توسعه فعالیت جسمانی سالمندان از کشورهای موفق و سازمان‌های بین‌المللی ذیربط که بین سال‌های ۲۰۰۱تا۲۰۱۹ منتشر شده‌بودند، توسط موتورهای جستوگر گوگل اسکالر و گوگل کاوش گردیدند و در پایگاه داده معتبری مانند آی‌اس‌آی و اسکوبوس اعتبار سنجی شده یا در تارنماهای دولتی و رسمی بارگزرای شده‌بودند، با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و شبکه مضامین به روش بروان و کلارک(۲۰۰۶) تا رسیدن به اشباع نظری تحلیل شدند. برای این منظور به صورت دستی و محقق محور طی چهار مرحله منسجم تحلیل و شناخت مضامین، استخراج مضمون‌های کلیدی، سازمان یافته و اصلی مفهوم‌سازی شدند، در نهایت شبکه مضامین آنها ترسیم گردید.
یافته ها: سه مرحله کدگذاری داده‌ها و تلخیص مضامین کلیدی استخراج شده، منجر به شناسایی۳۲ مضمون یکپارچه و ۵ مضمون اصلی شامل «مولفه‌های ساختاری و بنیادی، مولفه‌های سخت‌افزاری، مولفه‌های نرم‌افزاری، مولفه‌های فرهنگی- اجتماعی و مولفه‌های عملیاتی و اجرایی» شد و شبکه مضامین آنها ترسیم گردید.
نتیجه‌گیری: توصیه می‌شود دست‌اندرکاران و مدیران بخش سلامت و ورزش کشور با استفاده از مجموعه مضامین استخراج شده بتوانند برنامه‌های راهبردی و عملیاتی مفیدی برای مواجه با بحران سالمندان و پیری موفقیت‌آمیز شهروندان تدوین و اجرا نمایند.
