محسن همتی، نرگس روستایی، سهیلا رضایی، محسن شمس،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: با وجود اینکه پلاستیک ها امروزه به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی کشور به شمار می روند، توجه چندانی برای کاهش استفاده از آن نشده است. هدف این مطالعه طراحی، اجرا و ارزیابی یک مداخله مبتنی بر الگوی بازاریابی اجتماعی به منظور کاهش مصرف این محصولات در مراکز خریدبود.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر دارای دو بخش توصیفی-تحلیلی و مداخله ای بود. در بخش توصیفی-تحلیلی آگاهی، نگرش و عملکرد ۳۳۵ نفر از مراجعه کنندگان به مراکز خرید مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس تحلیل داده های مرتبط با این بخش، ساختار و محتوای مداخله طراحی و به مدت یک ماه در مراکز خرید اجرا شد. برای ارزیابی اثربخشی مداخله میانگین مصرف کیسه های پلاستیکی قبل و بعد از اجرای مداخله مقایسه شد.
یافته ها: راحتی استفاده به میزان ۳/ ۱۳درصد مهمترین دلیل استفاده مشتریان مراکز خرید از کیسه های پلاستیکی بود. بهترین راه حل های کاهش مصرف کیسه های خرید از نظر شرکت کنندگان در مطالعه به ترتیب آموزش و فرهنگ سازی (۴/ ۳۸درصد) و در دسترس قراردادن جایگزین های مناسب (۷ /۳۵درصد) بیان شد. نمره رفتار در زنان و مردان در سطوح مختلف تحصیلی و شغلی اختلاف آماری معنادار نداشت. میانگین مصرف ماهانه کیسه های پلاستیکی در مراکز خرید قبل از مداخله ۲۲۶۵۰۰ بود که پس از اجرای مداخله با ۳/ ۱۳درصد کاهش به ۱۹۶۳۵۰ رسید (p<۰/۰۰۱).
نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه می توان نتیجه گرفت که راحتی استفاده از کیسه های پلاستیکی، مهمترین دلیل استفاده از آن است و بازاریابی اجتماعی یک رویکرد موثر در کاهش استفاده از کیسه های خرید پلاستیکی است.
