Iranian Journal of Health Education and Health Promotion
آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
Iran J Health Educ Health Promot
Medical Sciences
http://journal.ihepsa.ir
1
admin
2345-346X
2345-3265
10.22034
fa
jalali
1397
3
1
gregorian
2018
6
1
6
2
online
1
fulltext
fa
نقش باورهای سلامتی و ادراک بیماری در پیشبینی رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی بیماران مبتلا به سرطان
The Role of Health Beliefs and Illness Perceptions in Predicting Health-Promoting Behaviors in Cancer Patients
روانشناسی سلامت
Health psychology
پژوهشي
Research
<span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;"><strong>زمینه و هدف: </strong>رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی یکی از عوامل مهم در پیامدهای روانی و جسمانی بیماران سرطانی است. مطالعۀ حاضر با هدف تعیین نقش باورهای سلامتی و ادراک بیماری در پیشبینی رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی مبتلایان به سرطان انجام گرفت.<br>
<strong>مواد و روشها: </strong>در این مطالعۀ مقطعی، ۱۲۵ بیمار سرطانی بستری در بخش خون و انکولوژی بیمارستان امامخمینی شهر اردبیل، در پاییز سال ۱۳۹۴ به روش نمونهگیری در دسترس شرکت کردند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامۀ ادراک بیماری، مقیاس باور سلامتی و نیمرخ سبک زندگی ارتقادهندۀ سلامتی استفاده شد. دادههای جمعآوریشده با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه از طریق نرمافزار <span dir="LTR">SPSS</span> نسخۀ ۱۹ تجزیهوتحلیل شدند.<br>
<strong>یافتهها:</strong> نتایج نشان داد رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی بیماران سرطانی با تهدید سلامت عمومی </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۱۹</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۵</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;">، آسیبپذیری ادراکشده</span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۳۳</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;">، شدت ادراکشده </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۲۹</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;"> و فواید خودیاری (۰/۱۹<span dir="LTR">r=</span> ؛ ۰/۰۴<span dir="LTR"><</span> <em><span dir="LTR">P</span></em>) ارتباط مثبت دارد. از بین مؤلفههای ادراک بیماری نیز این رفتارها با خط زمانی حاد </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۵۲</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;">، خط زمانی دورهای </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۳۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;">، پیامدهای بیماری </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۳۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;"> و تظاهرات هیجانی </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۲۵</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;"> رابطۀ منفی ولی با کنترل شخصی </span></span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">(۰/۳۵</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;">r=</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> ؛ ۰/۰۰۱</span><span dir="LTR" style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><</span><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;"> </span><em style="font-family: iransans; font-size: 12px;"><span dir="LTR">P</span></em><span style="font-family: iransans; font-size: 12px;">)</span><span style="font-size:12px;"><span style="font-family:iransans;"> رابطۀ مثبت دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد ۲۳ درصد از کل واریانس رفتارهای سلامتی را باورهای سلامتی و ۳۹ درصد آن را ادراک بیماری تبیین میکند.<span dir="LTR"></span><br>
<strong>نتیجهگیری</strong>: نتایج این مطالعه نشان میدهد که باورهای مربوط به وضعیت و پیامدهای بیماری و چگونگی ادراک بیماری در بیماران مبتلا به سرطان، در تمایل آنها به انجام رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی نقش دارد.</span></span>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-family:times new roman;"><strong>Background and Objective:</strong> Health promoting behaviors is one of the most important factors in the physical and mental outcomes of cancer patients. The Current study was conducted in order to determination of the role of health beliefs and Illness Perception in predicting Health Promoting Behaviors of patients with cancer.<br>
<strong>Methods: </strong>In this cross sectional study, 125 cancer patients, hospitalized in the Hematology section of Imam Khomeini hospital in Ardebil in the autumn of 2015 that were selected by convenience sampling, participated. For collecting data, the Illness Perception questionnaire, the Health Belief indexes and the Health- Promoting Lifestyle Profile were used. Gathered data were analyzed via Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis using SPSS19.<br>
<strong>Results</strong>: The results showed that the Health promoting behaviors in cancer patients positively correlated to the General Health Threat (r= -0/18, <em>P</em>< 0/05), the Perceived vulnerability (r= -0/33, <em>P</em>< 0/001), the Perceived intensity (r= -0/30, <em>P</em>< 0/001) and the Self-Helping benefits (r= -0/19, <em>P</em>< 0/05). Among the Illness Perception components, the Health Promoting Behaviors have a positive relationship with the Acute timeline (r= -0/52, <em>P</em>< 0/001), the Periodic timeline (r= -0/31, <em>P</em>< 0/001), the Outcomes of disease (r= -0/31, <em>P</em>< 0/001) and the Emotional representations (r= -0/35, <em>P</em>< 0/001) but have a negative relationship with Self-Control (r= 0/35, <em>P</em>< 0/001). Also, multiple regression analysis showed that 23% of the variance of the Health Promoting Behaviors is explained with the Health Beliefs and 39% of that is explained by the Illness Perception.<br>
<strong>Conclusion: </strong>The results of this study indicate that the beliefs about the situation and the outcomes of the disease and the quality of the Illness Perception in cancer patients have a role in their tendency for doing the Health promoting behaviors.</span></p>
رفتارهای ارتقادهندۀ سلامتی, ادراک بیماری, گرایش به سلامتی, سرطان
Health Promoting Behaviors, Illness Perceptions, Attitude to health, Cancer
102
113
http://journal.ihepsa.ir/browse.php?a_code=A-10-294-3&slc_lang=fa&sid=1
Sajjad
Basharpoor
سجاد
بشرپور
basharpoor_sajjad@yahoo.com
10031947532846008345
10031947532846008345
Yes
Dept of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
گروه آموزشی روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
Behnam
NasriNasrabadi
بهنام
نصری نصرابادی
behnam4446@gmail.com
10031947532846008346
10031947532846008346
No
Dept of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
گروه آموزشی روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
Fazeleh
Heidari
فاضله
حیدری
heidari_fazeleh@yahoo.com
10031947532846008347
10031947532846008347
No
Dept of Psychology, Psychology, school of humanities, Islamic Azad University of Ardabil Branch, Adabil, Iran
گروه آموزشی روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، اردبیل، ایران
Parviz
Molavi
پرویز
مولوی
pmolavi@arum.acv.ir
10031947532846008348
10031947532846008348
No
Dept of of Psychiatry, School of Medicine, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
گروه آموزشی روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران