زمینه و هدف: محافظت فردی نقش اساسی در پیشگیری و کاهش سرطان‌های ناشی از پرتو ماورای بنفش نور خورشید دارد. این مطالعه با هدف تأثیر آموزش مبتنی بر نظریه انگیزش محافظت بر رفتارهای پیشگیری از اثرات زیان‌بار اشعه آفتاب در دانش‌آموزان پسر انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ نیمه‌تجربی بر روی 200 نفر دانش‌آموز پسر از 8 مدرسه ابتدایی پسرانه در شهر زاهدان در دو گروه آزمون و شاهد که با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای خوشه‌ای انتخاب‌شده بودند در سال 1392 انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته چندبخشی بود که روایی آن توسط متخصصین و پایایی آن با اجرای بررسی اولیه بر روی 20 نمونه و محاسبه آلفا کرونباخ در کل حجم نمونه 83/0 تائید شد. بعد از گردآوری داده‌های اولیه برنامه آموزشی (سخنرانی به همراه کلیپ و انیمیشن کارتونی در قالب پاورپوینت) در گروه مداخله انجام شد. پس از گذشت دوره انتظار (2 ماه) داده‌های گروه‌های پژوهشی گردآوری و با کمک نرم‌افزار آماری SPSS16 و با استفاده از آزمون‌های آماری تی مستقل و زوجی، کای‌اسکوئر و آنالیز کوواریانس و رگرسیون با سطح معنا‌دار 95٪ مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند (05/0 p<).
یافته‌ها: میانگین نمرات آگاهی و رفتار در گروه مداخله به‌صورت معنا‌داری، به ترتیب، از 55/9 به 88/15 و 15/6 به 55/10 نمره افزایش‌یافته بود. بر اساس آزمون رگرسیون خطی مدل قادر بود که 12% رفتارهای محافظت در برابر اشعه را پیش‌بینی کند.
نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی انگیزش محافظت در ارتقای دانش و نیز رفتارهای پیشگیری از اختلالات اشعه ماورای بنفش در پسران مؤثر است.
نوع مقاله: مطالعه پژوهشی.