زمینه و هدف: آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن خودایمنی است که علاوه بر عوارض جسمی میتواند منجر به تجربه افسردگی و اضطراب شود و اثرات آن میتواند به همسر و اعضای خانواده نیز گسترش یابد. هدف این پژوهش طراحی و آزمون اثربخشی یک الگوی مداخله شناختی-رفتاری-هیجانی زوجمحور و مقایسه آن با یک الگوی شناختی– رفتاری بیمارمحور بر کیفیت رابطه زوجین در زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید بود.
مواد و روشها: طرح پژوهش از نوع شبه تجربی با پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری سه ماهه بود. تعداد 90 نفر از زنان مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید از طریق نمونهگیری قضاوتی در این پژوهش شرکت کردند و به صورت تصادفی به سه گروه مداخله زوج-محور، مداخله بیمارمحور و یک گروه کنترل اختصاص یافتند. مقیاس وضعیت زناشویی گلومبک- راست (GRIMS) پیش، پس و نیز سه ماه پس از مداخله توسط شرکتکنندگان تکمیل شد و شاخص آنزیم التهاب (CRP) از طریق انجام آزمایش خون پیش و پس از مداخله سنجیده شد. گروههای آزمایش در برنامه مداخله زوجمحور (7 جلسه با حضور زوجین) و برنامه مداخله بیمارمحور (7 جلسه صرفا حضور شخص بیمار) شرکت کردند و گروه کنترل در فهرست انتظار باقی ماند. دادهها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری با رویکرد اندازهگیری مکرر همراه با آزمون تعقیبی و از طریق SPSS16 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: علیرغم مؤثر بودن هر دو نوع مداخله، مداخله زوجمحور (20/0d=) در مقایسه با مداخله بیمارمحور (06/0d=) دارای اندازه اثر بیشتری در کیفیت رابطه زناشویی بود و این تفاوت در پیگیری سه ماهه نیز پایدار بود. علیرغم کاهش آنزیم التهابی (CRP) در پسآزمون، تفاوت معناداری (33/0F (2,87) = ؛ 71/0p<) بین سه گروه وجود نداشت.
نتیجهگیری: مداخله شناختی – رفتاری - هیجانی زوجمحور به عنوان مداخلهای مؤثر میتواند جهت بهبود کیفیت رابطه زوجین در بیماران آرتریت روماتوئید به کار گرفته شود.
نوع مقاله: مطالعه پژوهشی.
Besharat M A, Salehi M, tostamian A, Ghorbani N. Comparing the Effectiveness of Couple-oriented Emotional-Cognitive-Behavioral Intervention and Patient-oriented Cognitive-Behavioral Intervention on Improving the Quality of Marital Relationship in Women with Rheumatoid Arthritis: A Pilot Study. Iran J Health Educ Health Promot 2015; 3 (2) :95-104 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-222-fa.html
بشارت محمد علی، صالحی مریم، رستمیان عبدالرحمن، قربانی نیما. مقایسه اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری-هیجانی زوجمحور و مداخله بیمارمحور بر کیفیت رابطه زوجین در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید: یک مطالعه مقدماتی. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1394; 3 (2) :95-104