زمینه و هدف: نوجوانان و جوانان آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در برابر استعمال دخانیات هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل پیش‌بینی‌کننده قصد و انجام رفتارهای پیشگیری‌کننده از استعمال دخانیات در دانشجویان بر اساس سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی-تحلیلی بود که بر روی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال تحصیلی 1392-1393 انتخاب شده به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه روا و پایا طراحی‌شده بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده به‌صورت خودگزارشی توسط آزمودنی‌ها تکمیل گردید. داده های جمع‌آوری‌شده وارد SPSS 20 شد و با استفاده از آزمونها توصیفی و تحلیلی (ضریب همبستگی اسپیرمن و مدل رگرسیون لجستیک) تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: متغیر نگرش و کنترل رفتاری درک‌شده قادر به پیش‌بینی41% تغییرات قصد رفتاری بود. سازه کنترل رفتاری درک‌شده نیز توانست32% تغییرات رفتار را پیش‌بینی کند. ارتباط معناداری بین نگرش و کنترل رفتاری درک‌شده دانشجویان با قصد رفتاری آنان، همچنین کنترل رفتاری درک‌شده با رفتار آنان وجود داشت (0/001 >p).
نتیجه‌گیری: از میان سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده، کنترل رفتاری درک‌شده یک پیش‌بینی‌کننده قوی در قصد و عملکرد پیشگیرانه از استعمال دخانیات در دانشجویان بود.
Alami A, Rezaeian-Kochi M, Moshki M. Application of Theory of Planned Behavior in Predicting Intention and Action of Preventing Tobacco Use among Students of Gonabad University of Medical Sciences. Iran J Health Educ Health Promot 2016; 3 (4) :340-348 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-265-fa.html
عالمی علی، رضائیان‌کوچی محمدهادی، مشکی مهدی. کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده در پیشگویی قصد و رفتار پیشگیری از استعمال دخانیات در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1394; 3 (4) :340-348
