زمینه و هدف: بیش از نیمی از جمعیت پناهندگان افغانستانی در ایران را نوجوانان تشکیل می‌دهند. یکی از موانع مهم سازگاری این نوجوانان با محیط جدید، استرس فرهنگپذیری است که می‌تواند سلامت جسمی و روانی آنان را تهدید کند. بدین منظور، برای شناسایی استرسورهای فرهنگپذیری، برای اولینبار در ایران، به اعتباریابی پرسش‌نامۀ استرس فرهنگپذیری در نوجوانان پناهندۀ افغانستانی پرداخته شد. مواد و روش‌ها: جامعۀ آماری پژوهش، کلیۀ دانش‌آموزان نوجوان پناهندۀ افغانستانی در ایران هستند، که در مدارس بین‌الملل و خودگردان تهران مشغول به تحصیل‌اند. به‌صورت تصادفی ۴۰۶ نفر ۱۴ تا ۱۸ساله انتخاب شدند (۱۶۶ پسر و ۲۴۰ دختر). ابزار این پژوهش، پرسش‌نامۀ استرس فرهنگپذیری است که به بررسی روایی ترجمه، روایی محتوایی، روایی سازه می‌پردازد. یافته‌ها: نتایج نشان داد این مقیاس از روایی محتوایی خوبی برخوردار است. همچنین ساختار سهعاملی این مقیاس در نمونۀ نوجوانان پناهندۀ افغانستانی در ایران تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد متغیرهای استرس فرایند محوری ۳۲/۷۶ درصد، استرس اجتماعی ۹/۴۳ درصد و تبعیض ادراکشده ۳/۴۷ درصد واریانس را تبیین می‌کنند که درمجموع حدود ۴۶ درصد واریانس توسط این سه عامل تبیین شده است. شاخص نیکویی برازش برابر با ۰/۴۰ است که نشان می‌دهد در حد مطلوب قرار دارد. نتیجه‌گیری: از این ابزار می‌توان برای شناسایی عوامل خطر در میان جمعیت نوجوانان پناهنده استفاده کرد. همچنین این ابزار می‌تواند چالش‌های انطباق مثبت با محیط جدید را بررسی و از اختلالات روانی مرتبط با استرس فرهنگپذیری پیشگیری کند. لازم است محققان هنگام ارزیابی استرس فرهنگپذیری به بافت و وضعیت اجتماعی و فرهنگی بیشتر توجه کنند.
Rezai B, Heydarinasab L, Roshan R, Gholami Fesharaki M. Evaluating the Validity of Acculturative Stress Scale on Afghan Refugee Adolescents in Iran. Iran J Health Educ Health Promot 2019; 7 (1) :46-54 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-981-fa.html
رضایی باقر، حیدری نسب لیلا، روشن رسول، غلامی فشارکی محمد. اعتباریابی پرسش‌نامۀ استرس فرهنگپذیری بر روی نوجوانان پناهندۀ افغانستانی در ایران. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1398; 7 (1) :46-54
