زمینه و هدف: بررسی عوامل مؤثر بر اتخاذ رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی با استفاده از الگوهایی که عوامل مؤثر بر رفتار را شناسایی و تقویت میکنند ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فاکتورهای پیشبینیکنندۀ مرتبط با رفتارهای خودمراقبتی در بین بیماران دیابتی نوع دو با استفاده از تئوری شناختیاجتماعی صورت گرفته است. موادوروشها: در این مطالعۀ توصیفیتحلیلی از نوع مقطعی، ۳۲۰ نفر مبتلا به دیابت نوع دو بر اساس نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل پرسشنامۀ محققساخته _بر اساس سازههای مدل شناختی و اجتماعی که روایی و پایایی آن محاسبه شد_ و پرسشنامۀ استاندارد خودمراقبتی دیابت بود. پس از جمعآوری دادهها، اطلاعات با استفاده از آزمونهای تی مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی اسپیرمن در نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۱ و در سطح معنیدار ۰/۰۵ تجزیهوتحلیل شدند. یافتهها: طبق یافتههای بهدستآمده، متغیرهای انتظار پیامد (۰/۲۶۳r= و ۰/۰۵>P)، ارزش پیامد (۰/۱۵۱r= و ۰/۰۵>P)، خودکارآمدی (۰/۳۵۰r= و ۰/۰۵>P)، خودکارآمدی غلبه بر موانع (۰/۴۲۳r= و ۰/۰۵>P)، محیط (۰/۱۷۳r= و ۰/۰۵>P)، یادگیری مشاهدهای (۰/۴۱۶r= و ۰/۰۵>P)، درک موقعیت (۰/۲۵۱r= و ۰/۰۵>P)، خودتنظیمی (۰/۴۲۶r= و۰/۰۵>P) و سازگاری عاطفی (۰/۳۷۴r= و۰/۰۵>P) با رفتارهای خودمراقبتی همبستگی مثبت و معنیدار داشتند. همچنین متغیر سازگاری عاطفی (ضریب بتا = ۰/۲۸۳) بیشترین مقدار پیشگوییکنندگی را داشت. نتیجهگیری: در طراحی و اجرای مداخلات آموزشی برای خودمراقبتی بیماران دیابتی، از تئوری شناختیاجتماعی میتوان بهعنوان چارچوبی بهره برد و به ارتقا و حفظ سلامت این بیماران کمک کرد.
Ghoreishi M, Vahedian-Shahroodi M, Esmaily H, Tehrani H. Predictive Factors Related To Self-Care Behaviors among Type2 Diabetic Patients by Using Social Cognitive Model. Iran J Health Educ Health Promot 2018; 6 (3) :241-250 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-865-fa.html
قریشی مستوره سادات، واحدیان شاهرودی محمد، اسماعیلی حبیب الله، طهرانی هادی. فاکتورهای پیشبینیکنندۀ مرتبط با رفتارهای خودمراقبتی در بین بیماران دیابتی نوع دو با استفاده از مدل شناختیاجتماعی. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1397; 6 (3) :241-250