زمینه و هدف: بررسی عوامل مؤثر بر اتخاذ رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی با استفاده از الگوهایی که عوامل مؤثر بر رفتار را شناسایی و تقویت میکنند ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فاکتورهای پیشبینیکنندۀ مرتبط با رفتارهای خودمراقبتی در بین بیماران دیابتی نوع دو با استفاده از تئوری شناختیاجتماعی صورت گرفته است. موادوروشها: در این مطالعۀ توصیفیتحلیلی از نوع مقطعی، ۳۲۰ نفر مبتلا به دیابت نوع دو بر اساس نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل پرسشنامۀ محققساخته _بر اساس سازههای مدل شناختی و اجتماعی که روایی و پایایی آن محاسبه شد_ و پرسشنامۀ استاندارد خودمراقبتی دیابت بود. پس از جمعآوری دادهها، اطلاعات با استفاده از آزمونهای تی مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی اسپیرمن در نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۱ و در سطح معنیدار ۰/۰۵ تجزیهوتحلیل شدند. یافتهها: طبق یافتههای بهدستآمده، متغیرهای انتظار پیامد (۰/۲۶۳r= و ۰/۰۵>P)، ارزش پیامد (۰/۱۵۱r= و ۰/۰۵>P)، خودکارآمدی (۰/۳۵۰r= و ۰/۰۵>P)، خودکارآمدی غلبه بر موانع (۰/۴۲۳r= و ۰/۰۵>P)، محیط (۰/۱۷۳r= و ۰/۰۵>P)، یادگیری مشاهدهای (۰/۴۱۶r= و ۰/۰۵>P)، درک موقعیت (۰/۲۵۱r= و ۰/۰۵>P)، خودتنظیمی (۰/۴۲۶r= و۰/۰۵>P) و سازگاری عاطفی (۰/۳۷۴r= و۰/۰۵>P) با رفتارهای خودمراقبتی همبستگی مثبت و معنیدار داشتند. همچنین متغیر سازگاری عاطفی (ضریب بتا = ۰/۲۸۳) بیشترین مقدار پیشگوییکنندگی را داشت. نتیجهگیری: در طراحی و اجرای مداخلات آموزشی برای خودمراقبتی بیماران دیابتی، از تئوری شناختیاجتماعی میتوان بهعنوان چارچوبی بهره برد و به ارتقا و حفظ سلامت این بیماران کمک کرد.