زمینه و هدف: امروزه با رشد روزافزون آمار عمل سزارین مواجه هستیم، در حالی که این عمل نوعی فناوری غیرضروری پزشکی به حساب میآید و غافل از اینکه انجام عمل سزارین بدون دلیل پزشکی، دارای عواقب زیانباری برای مادر و نوزاد است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر مداخلۀ آموزشی بر اساس مدل رفتار برنامهریزیشده بر انتخاب نوع زایمان در زنان باردار نخستزای مراجعهکننده به مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر تهران در سال ۹۶-۱۳۹۵ انجام شد. مواد و روشها: این تحقیق یک مطالعۀ نیمهتجربی شاهددار و از نوع قبل و بعد با گروه کنترل است. تعداد ۱۲۰ زن باردار نخستزای مراجعهکننده به این مراکز به روش تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. دادهها بهوسیلۀ پرسشنامۀ محققساخته، مبتنی بر سازههای تئوری رفتار برنامهریزیشده، جمعآوری و پس از تأیید روایی و پایایی بین نمونههای آماری توزیع شد. اطلاعات جمعآوریشده با استفاده از نرمافزار SPSS نسخۀ ۱۶ تجزیهوتحلیل شد. یافتهها: یافتههای توصیفی نشان داد گروههای مداخله و کنترل از نظر متغیرهای جمعیتشناختی همگن هستند. یافتههای استنباطی نیز نشان داد بین میانگین دو گروه مداخله و کنترل در تمام سازهها بهجز سازۀ رفتار، قبل از اجرای مداخلۀ آموزشی تفاوت معنیداری وجود ندارد (۰/۰۰۱
P). نتیجهگیری: نتایج حاکی از آن است که برنامۀ آموزشی بر انتخاب نوع زایمان در زنان باردار نخستزا برای انتخاب زایمان طبیعی به جای سزارین تأثیر مثبت دارد؛ بنابراین میتوان برای انتخاب نوع زایمان (زایمان طبیعی) در این زنان از سازههای مدل رفتار برنامهریزیشده استفاده کرد.