زمینه و هدف: در روانشناسی و در حوزه شناخت اجتماعی، رفتارهای اجتنابی افراد تحت تأثیر این باور قرار میگیرد که آنها چقدر خودشان را نسبت به بیماریهای مسری آسیبپذیر میدانند. چنین باورهایی میتوانند بخشی از مؤلفه شناختی "سیستم ایمنی رفتاری" باشند. پژوهش حاضر قصد دارد تا با تعیین ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه آسیبپذیری ادراکشده نسبت به بیماری مسری، ابزار مناسبی را برای اندازهگیری تفاوتهای فردی موجود در این مفهوم فراهم آورد.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع مقطعی-تحلیلی است. این مطالعه در بین 500 دانشجو که به شیوه در دسترس از 6 دانشکده دانشگاه تهران انتخاب شدند، انجام شد. شرکتکنندگان پرسشنامههای آسیبپذیری ادراکشده نسبت به بیماری مسری، مقیاس چندش تجدیدنظرشده و پرسشنامه اضطراب سلامت را تکمیل کردند. پرسشنامه آسیبپذیری ادراکشده نسبت به بیماری مسری ابتدا تحت فرایند ترجمه و ترجمه معکوس قرار گرفت و مقیاس چندش تجدیدنظرشده و پرسشنامه اضطراب سلامت نیز بهمنظور بررسی اعتبار همگرا به اجرا درآمدند. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، اعتبار همگرا، پایایی بازآزمایی و همسانی درونی به کمک نرمافزارهای SPSS18 و AMOS20 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافتهها: تحلیل عاملی اکتشافی نشاندهنده دو عامل "مستعد بودن به بیماری از لحاظ ذهنی" و"بیزاری از میکروب" بود. این ساختار در تحلیل عاملی تأییدی نیز برازش قابل قبول داشت و مقدار دو شاخص مهم خیدوی نسبی و RMSEA به ترتیب برابر 1/68 و 0/05 بود. نتایج اعتبار همگرا، همسانی درونی و ضریب بازآزمایی ابزار نیز مناسب بود، برای مثال مقدار آلفای کرونباخ برای مقیاس کل برابر با 0/83 بود.
نتیجه گیری: بجز جابهجایی گویه 13 از زیرمقیاس بیزاری از میکروب به زیرمقیاس مستعد بودن به بیماری، نسخه فارسی پرسشنامه آسیبپذیری ادراکشده نسبت به بیماری مسری، همسو با نسخه اصلی است و ویژگیهای روانسنجی قابل قبولی دارد و پژوهشهای نیازمند به ارزیابی خودگزارشی مفهوم آسیبپذیری به بیماری مسری میتوانند آن را مورد استفاده قرار دهند.
Moradi-motlagh M, Nainian M, Fata L, Gholami-fesharaki M, Ghaedi G. Factor structure, psychometric properties of the Persian version of Perceived Vulnerability to Disease Questionnaire. Iran J Health Educ Health Promot 2020; 8 (3) :199-209 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-1350-fa.html
مرادی مطلق مونا، نائینیان محمدرضا، فتی لادن، غلامی فشارکی محمد، قائدی غلامحسین. ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه آسیبپذیری ادراکشده نسبت به بیماری مسری. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1399; 8 (3) :199-209