زمینه و هدف: مطالعۀ حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامۀ آموزش شهروندی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در دبیرستان‌های دخترانۀ شهر اسدآباد انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعۀ نیمه‌تجربی، سه مدرسه به‌صورت تصادفی از بین دبیرستان‌های دخترانۀ شهر اسدآباد انتخاب شدند. به‌طور تصادفی یکی از آنها به‌عنوان گروه مداخله (۸۰ دانش‌آموز) و دو مدرسۀ دیگر به‌عنوان گروه کنترل (۱۲۰ دانش‌آموز) در نظر گرفته شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامۀ پژوهشگرساخته مشتمل بر ۶۷ سؤال است. برنامۀ آموزشی به شیوۀ سخنرانی، بحث گروهی، پرسش‌وپاسخ و بارش افکار به‌صورت مستقیم و حضوری و فعالیت‌های یادگیری هدایت‌شده با استفاده از منابع آموزشی اجرا شد، سپس پس‌آزمون در فاصلۀ زمانی یک ماه و شش ماه بعد از اجرای مداخلۀ آموزشی برگزار شد. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که در گروه مداخله در مرحلۀ پیش‌آزمون، سطح آگاهی (۲/۰۰±۷/۴۴)، نگرش (۷/۱۴±۷۴/۱۹)، هنجارهای انتزاعی (۴/۴۱±۲۲/۳۳)، قصد رفتاری (۲/۶۹±۱۸/۴۴) و کنترل رفتاری درک‌شده (۲/۷۱±۱۷/۹۸) نسبتا پایین بودند. در پس‌آزمون اول، افزایش سطح آگاهی (۱/۷۲±۱۱/۱۷) و نگرش (۵/۴۲±۸۰/۲۱) مشاهده شد. هنجارهای انتزاعی (۳/۶۴±۲۵/۴۸)، قصد رفتاری (۳/۰۴±۲۱/۰۸) و کنترل رفتاری درک‌شده (۳/۰۴±۲۰/۷۷) نیز در مقایسه با پیش‌آزمون به‌طور بارزی بالاتر بودند.
نتیجه‌گیری: مداخلۀ آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ارتقای رفتار شهروندی نوجوانان مؤثر بوده است. یافته‌های مطالعه بر لزوم لحاظ کردن آموزش شهروندی در برنامه‌های درسی مدارس تأکید می‌کند.
darabi F, yaseri M, Kaveh M H, Maheri M. The Effect of Citizenship Education Program Based on Theory of Planned Behavior on High School Female Students in Iran:
A Randomized Controlled trial. Iran J Health Educ Health Promot 2019; 6 (4) :429-437 URL: http://journal.ihepsa.ir/article-1-845-fa.html
دارابی فاطمه، یاسری مهدی، کاوه محمدحسین، ماهری مینا. تأثیر برنامۀ آموزش شهروندی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده بر دانش‌آموزان دختر دبیرستانی در ایران. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 1397; 6 (4) :429-437
